Osoby uchodźcze LGBTQI+ w Polsce mierzą się z wieloma systemowymi i prawnymi przeszkodami oraz nadużyciami – tak wynika z najnowszego badania Konsorcjum Migracyjnego, przygotowanego we współpracy z Plan International Poland. Wnioski z przeprowadzonego badania można znaleźć w raporcie: “Przez podwójną granicę. Przymusowa migracja osób LGBTQI+ do Polski: dyskryminacja, prześladowanie i wyzwania w dostępie do pomocy humanitarnej”.
Raport oparty jest na 23 pogłębionych wywiadach z osobami uchodźczymi LGBTQI+ i 18 rozmowach z ekspertami/kami i przedstawicielami/kami organizacji pomocowych. Ujawnia niedopasowanie polskiego systemu ochrony międzynarodowej do potrzeb tej szczególnie narażonej grupy.
Polskie prawo azylowe nie uwzględnia orientacji seksualnej, tożsamości płciowej ani ekspresji płciowej (SOGIESC) jako wyraźnych powodów do prześladowań, co prowadzi do niespójnej interpretacji i stosowania przepisów azylowych. Nieadekwatne procedury azylowe, przemoc w ośrodkach recepcyjnych oraz niewystarczający dostęp do usług psychologicznych i prawnych to tylko niektóre z barier wymienionych w publikacji.
„Wyobrażałem sobie Polskę i Europę inaczej. Naprawdę wierzyłem, że będzie tu lepiej dla takich ludzi jak ja” – mówi jeden z bohaterów raportu.
Brakuje także specjalistycznego wsparcia prawnego i szkoleń dla funkcjonariuszy/ek granicznych, urzędników/czek oraz pracowników/czek ośrodków recepcyjnych.
Raport wskazuje również na istotną rolę społeczeństwa obywatelskiego i organizacji pozarządowych, które często jako jedyne zapewniają osobom uchodźczym LGBTQI+ dostęp do bezpiecznego schronienia, opieki zdrowotnej i wsparcia psychologicznego. Jednak, jak podkreślają autorzy i autorki, bez systemowych zmian ich działania nie wystarczą.
Główne rekomendacje raportu obejmują:
- Uznanie osób uchodźczych LGBTQI+ za grupę szczególnie narażoną na ryzyko i zapewnienie im dostępu do ochrony zgodnej z międzynarodowymi standardami.
- Reformę procedur azylowych, w tym obowiązkowe szkolenia dla urzędników i bezpieczne warunki przesłuchań.
- Wzmocnienie współpracy między administracją publiczną a organizacjami społecznymi.
- Wdrożenie niezależnych mechanizmów monitorujących traktowanie osób uchodźczych LGBTQI+
